کرونا با صنعت خودرو ایران چه خواهد کرد

در شرایط فعلی از گوشه و کنار جهان خبر می رسد که بسیاری از خودروسازان بزرگ دنیا ناچار شده اند تا به طور موقت تولید برخی از سایت های خود را متوقف کرده و امکانات خود را وارد عرصه مبارزه با این ویروس مهلک قرار دهند. اقدامی که خودروسازان ایرانی نیز به موقع در دستور کار قرار دادند و تلاش کردند تا با تولید ماسک و محلول های ضدعفونی کننده و دیگر موارد، با شبکه بهداشت و درمان کشور همراه شده و در راستای حفظ سلامت جامعه نقش ایفا کنند.

اما آنچه مسلم است، فکر کردن به اقتصاد صنعت خودرو همزمان و پس از کرونا مدیران صنعت خودروسازی، قطعه سازی و دیگر صنایع تاثیرپذیر را به وحشت انداخته و بیم آن می رود که میلیون ها کارگر و کارمند این صنایع در سراسر جهان از کار برکنار شوند. صرفنظر از این موضوع تبعات اجتماعی و اقتصادی کرونا موضوعی است که دولت های کشورهای مختلف را نیز وارد چالش بزرگتری خواهد کرد و از همین رو است که در راس بسیاری از شرکت های خودروسازی جهان کارگروههای مقابله با بحران تشکیل شده و مهمترین دستور کار آنها اتخاذ تدابیر ویژه برای ارزیابی زمان و نحوه از سرگیری تولید خودرو است.

اگر چه تاکنون بسیاری از خودروسازان بزرگ دنیا راهکارهای بهداشتی متنوعی را برای آغاز تولید پیش بینی کرده اند، اما همچنان حساسیت های عمده ای در زمینه تبعات احتمالی شروع مجدد فعالیت خطوط تولید صنعت خودرو وجود دارد و نوعی سردرگمی در بین آنان به وجود آورده است. با این همه به نظر می رسد بسیاری از آنها مصر به آغاز تولید با رعایت پروتکل های بهداشتی هستند تا بیش از این بنیان های اقتصادی آنها متاثر از ویروس کرونا دچار فروپاشی نشود.

صنعت خودرو ایران اما به مراتب شرایط بسیار سخت تری را پیش روی خود مشاهده می کند. چالش های پیش روی خودروسازان متاثر از تحریم های ظالمانه از سوی دیگر، شرایط بغرنج و شکننده ای را پیش روی این صنعت ایجاد کرده است. حال آنکه سال جاری به عنوان «جهش تولید» نامگذاری شده و خودروسازی به عنوان صنعتی که بیش از چهار درصد تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد، نقش تعیین کننده ای در تحقق این شعار خواهد داشت. در ابتدای سال اما شیوع ویروس کرونا بر تحقق این هدف تاثیر گذاشته و به طور کلی چشم انداز نگران کننده ای را پیش روی مدیران این صنعت ترسیم کرده است.

این در حالی است که طی سال ۹۷ که با بازگشت تحریم‌های بین‌المللی به کشور همزمانی داشت، آغازگر چالش‌ها و مشکلاتی بود که خودروسازان را برای رهایی از ورشکستگی به تجدید ارزیابی اموالشان مجبور کرد. در شرایط فعلی نیز به نظر می‌رسد خودروسازان چالش‌های باقیمانده از ۹۸ را در سال ۹۹ به دوش خواهند کشید؛ مگر اینکه اتفاقی یا رویکردی در مسائل سیاسی یا اقتصادی کشور رخ دهد که با این وجود نیز شیوع کرونا تمام این اما و اگرها را به محاق خواهد برد.

قطع به یقین آمار تولید خودرو در سال۹۸ یکی از چالش‌های شرکت‌های خودروساز داخلی بود. این در شرایطی است که از آبان ماه سال گذشته به‌دنبال نهضت داخلی‌سازی تا حدودی وضعیت تولید خودرو بهبود یافت. حال آنکه در بهمن ماه تولید ماهانه روند کاهشی به خود گرفت. امری که به نظر می رسید ناشی از شیوع کرونا بوده است. با این همه به نظر می رسد با توجه به شرایط حاکم بر کشور و همچنین پیش‌بینی تداوم تحریم‌ها در سال آینده و از همه مهمتر شیوع این ویروس خطرناک تولید در شرکت‌های خودروساز چشم‌انداز روشنی نخواهد داشت، مگر انکه راهکار مناسبی برای از سرگیری تولید با رعایت تمام مسایل بهداشتی در نظر گرفته شود.

در همین راستا مرتضی شفیعی عضو هیات مدیره گروه صنعتی ایران خودرو معتقد است: در شرایط فعلی ارزیابی پیامدهای شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد صنعت خودرو ایران مبهم است و در عین حال نمی توان زمان مشخصی برای رهایی صنعت خودرو در کشورهای مختلف جهان برای رهایی از این بحران پیش بینی کرد، اما قطع به یقین چالش های پیش روی این صنعت انکار ناپذیر خواهد بود.

وی گفت: با ابن همه اثرات این بحران بر روی صنعت خودرو ایران به مراتب پیچیده تر خواهد بود، زیرا صنعت خودرو ایران علاوه بر مواجهه با شیوع این بیماری خطرناک با چالش های بزرگتری همچون ب تامین ارز مورد نیاز در جهت واردات مواد اولیه و قطعات مواجه است که در کنار شیوع ویروس کرونا شرایط نگران کننده ای را برای این صنعت رقم خواهند زد.

عضو هیات مدیره گروه صنعتی ایران خودرو خاطر نشان کرد: به طور کلی به نظر می رسد تبعات شیوع ویروس کرونا بر صنعت خودرو و قطعه سازی طی شش ماهه نخست سال جاری بسیار قابل توجه خواهد بود و لازم است تا تمام دستگاههای اجرایی ذی ربط اتخاذ تدابیر ویژه برای مقابله با بحران های اقتصادی در این صنعت را در دستور کار قرار دهند.

پیشتر آرش محبی نژاد دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان نیز اعلام کرده بود که از ابتدای سال به دلیل شیوع بیماری کرونا با تشکیل جلسات مجازی، برنامه‌ریزی برای تحقق شعار سال را آغاز کردند که در این راستا صنعت خودرو نیازمند پیش‌نیازها و اصلاح ساختارهایی است که بخشی از اصلاحات یاد شده، اصلاح ساختارهای مالی است که خودروسازان آن را آغاز کرده اند تا راحت تر بتوانند با نظام بانکی کار کنند.

با این همه به نظر می رسد، تبعات شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد صنعت خودرو و قطعه سازی ایران و همچنین بازار خودرو ایران بسیار نگران کننده خواهد بود و بسیازی از ناظران صنعت خودرو ایران نیز بر این عقیده اند که برای مقابله با این بحران ها باید راهکار منطقی در جهت استمرار تولید و حفظ حیات این صنعت اندیشیده شود.