تیغ تیز کرونا بر گلوی اصناف در کردستان
شاید هنوز بعضی از اوقات خوراکی فروشی‌ها باز باشند، اما مشتری ها به دلیل ریسک ابتلا به ویروس کرونا، ترک عادت کرده و به غذاها و نوشیدنی‌های خانگی روی آورده‌اند.
این موضوع نه تنها موجب شده که شما نتوانید قهوه‌یتان را در کافه مورد علاقه خود بنوشید، بلکه موجب کاهش مشتریان این اصناف و تعدیل نیرو کارگری گسترده‌ای شده است. بسیاری از کارگران رستوران و کافه‌ها برای رفع نیاز مالی به این شغل روی آورده‌اند که با حقوق مناسب، بیمه و ساعت مشخص کار همراه نیست.
بسیاری از اقتصادانان تبعات مخرب اقتصادی شیوع کرونا را کمتر از تبعات سلامتی آن نمی‌دانند و بر این باور هستند که با ادامه روند تعطیلی و کاهش مشتری کسب و کارهای زیادی ورشکسته و افراد زیادی بیکار می‌شوند.
یکی از مدیران فست فود در سنندج به خبرنگار ایسنا گفت: قبل از شیوع کرونا ویروس کسب و کار ما درحال پیشرفت بود و حدود ۶ کارگر در این فست فودی نچندان بزرگ مشغول فعالیت بودند.
وی اظهار کرد که در ابتدای تعطیلی‌ها مسئولان وعده پرداخت بیمه بیکاری را به ما دادند که تاکنون یک ریالی از این مبلغ را دریافت نکرده‌ایم.
این مدیر فست فودی افزود که اکنون پس از سروکله زدن با کرونا ویروس و کاهش مشتری تنها توانستیم ۲ کارگر را در کنار خودمان نگه‌داریم.
وی در جواب این سوال که ۴ نفر کارگر که از کار بیکار شدند اکنون به چه شغلی روی آورده‌اند، تصریح کرد که این افراد وابسته به درآمد این کار بودند و متاسفانه بنابه شرایط مالی و به ناچار اقدام به تعدیل نیرو کردیم.
این مدیر فست فود عنوان کرد که این تعدیل نیرو کارگری در سنندج موجب روی آوردن نیروی کار به شهرهای بزرگتر مثل تهران شده و متاسفانه پس از بازگشت این کارگران به شهر خود شاهد بروز آسیب‌های اجتماعی و رفتاری در آنان بوده‌ایم.
یکی از کافه‌دارهای سنندج نیز از سنگین بودن پرداخت کرایه مغازه خود گفت و ادامه داد: انتظار داشتیم که صاحب مغازه در روزهایی که همه بازار تعطیل بود از ما کرایه دریافت نکند یا حداقل بخشی از آن را ببخشد اما اینگونه نشد.
وی خاطرنشان کرد که از صبح تا ظهر آماده سازی برای ساعات اوج فعالیت خود یعنی از عصر تا شب انجام می‌دهیم که متاسفانه تعطیلی اصناف از ساعت ١۸ به بعد تنها موجب ضرر ما در این شرایط سخت می‌شود.
این کافه‌دار گفت: با توجه به کاهش مشتری و تعطیلی‌های پیاپی ۲ نفر از کارگران خود را تعدیل کرده‌ایم و اکنون تنها ۳ کارگر داریم.
یکی دیگر از کافه‌دارهای خیابان پاسداران سنندج با بیان اینکه تعطیلی کافه‌ها پیش از ساعت ۶ تیشه بر ریشه این صنف است اظهار کرد که بستنی فروشان و کافه داران در فصل زمستان بیشتر مشتری خود را به دلیل سردی هوا از دست می‌دهند و به زور تا فصل گرما کسب و کار خود را در این شرایط اقتصادی نگه می‌دارند.
وی با اشاره به اینکه به ناچار مجبور به تعدیل نیروی سرپرست خانواده شده افزود که پیش از کرونا ۸ نفر کارگر در این کافه کار می‌کردند که اکنون تنها ۴ نفر باقی مانده و همگی نیز متاهل و نان‌آور خانواده هستند.
این کافه‌دار تصریح کرد که دولت از آنها حمایتی نکرده است و پرداخت بیمه بیکاری تنها در حد وعده وعیدهای شیرین باقی مانده است.
وی با اشاره به تعطیلی یک روز بانک‌های سطح استان عنوان کرد که به دلیل نظارت و قدرت بهداشت و اصناف، کافه‌داران و آبمیوه فروشان مجبور به اجرای تمام قوانین بدون حق اعتراض هستند اما دولت نتوانست بیش از یک روز بانک‌هایی را که محل تجمع هزاران نفر در روز است را تعطیل کند.
این کافه‌دار ادامه داد: در صورت بسته بودن و یا بسته نبودن مغازه مجبور به پرداخت حقوق و بیمه کارکنان و پول قبض‌ها هستم و متاسفانه دولت هیچ کمکی به ما در این خصوص نمی‌کند.
وی خاطرنشان کرد که کارگرانی که به ناچار از کافه اخراج کرده یا همچنان بیکار هستند و یا به مشاغل کاذب مثل دست فروشی در حاشیه خیابان‌ها روی آورده‌اند و حتی عده‌ای از جوانان همین شهر به ناچار راهی نواحی مرزی شده و مشغول کولبری‌اند.
این کافه‌دار گفت: به همراهی جمعی از همکارانم به اداره بهداشت و فرمانداری سنندج جهت اعتراض به بسته شدن صنف خود کردیم که متاسفانه توجهی به آن نشد.
وی اظهار کرد که اگر دولت از کسبه و بازاریان حمایت کند نه تنها پیش از ساعت ١۸ بلکه بصورت کامل مغازههای سطح شهر بسته خواهد شد.
این کافه‌دار افزود که بیش از یک ماه است که طبق پروتکل‌های بهداشتی اعلام شده از سوی وزارت بهداشت تنها به صورت بیرون‌بر فعالیت داشته‌اند ولی با این وجود مجبور به انجام قانون جدید عدم فعالیت پس از ساعت ١۸ شدهاند.
وی با اشاره به استقبال اصناف و مغازه‌داران از تعطیلات کرونایی آغاز اپیدمی تصریح کرد: در ابتدای شیوع کرونا اصناف خود به استقبال تعطیلی‌ها رفتند و به دلیل داشتن پس‌انداز توانستند دو ماه را بدون درآمد بگذرانند ولی اکنون پس‌اندازی برای کافه‌داران و بازاریان باقی نمانده تا بتوانند مغازه خود را تعطیل کنند.
این کافه‌دار عنوان کرد که اکنون مردم به وجود کرونا در خانواده خود عادت کرده‌اند اما کسی به بی‌پولی و مشکلات مادی عادت نخواهد کرد.
وی با بیان اینکه اگر تعطیلی‌ها سراسری نباشد اصناف نیز پس از چند روز در ساعت مشخص شده دیگر مغازه خود را تعطیل نمی‌کنند، یادآور شد: طبق ابلاغیه ستاد مقابله با کرونا فست فود و رستوران‌های بیرون‌بر مجاز به فعالیت هستند ولی آبمیوه و بستنی فروشی و کافه‌های بیرون بر مجاز به فعالیت نبوده درحالی که تفاوتی میان آنها نیست.
کردستان یکی از استان‌های کشور با بیشترین نرخ بیکاری در میان سایر استان‌های کشور است و شیوع کرونا با توجه به مصاحبه‌های یادشده در گزارش موجب تعدیل نیروی گسترده در مشاغل آزاد شده که تاکنون تحقیقات دقیقی در خصوص جمعیت افراد بیکار شده در استان صورت نگرفته است.
دو معضل و آسیب جدی اقتصادی اجتماعی در استان کردستان، که اولی کولبری و دومی دستفروشی است در ارتباط مستقیم با مسئله ایجاد و حفظ شغل‌های ساده‌ای مثل کارگری در رستوران‌ها و کافه‌ها هستند و حل این موضوع می‌تواند به کاهش بزهکاری، فقر و دیگر مشکلات اجتماعی بیانجامد.
توجه به وضعیت معیشتی مردم دست کمی از توجه به سلامتی جسمانی آنان ندارد، حتی وضعیت مادی در ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با سلامت روانی جامعه دارد. پس مسئولان کشوری و استانی باید به فکر چاره‌ای موثر برای ایجاد تعادلی میان سلامت جسمانی و وضعیت اقتصادی مردم در شرایط حساس شیوع کرونا باشند.
