خداحافظی «لیفان» با بازار ایران
با توقف تولید محصولات لیفان از مرداد ۱۳۹۷ در شرکت «کرمان موتور»، بسیاری امیدوار بودند تا ادامه همکاری این نشان چینی با شرکت «خودروسازان بم» صورت بگیرد. اما حال خبرها حاکی از آن است که با توجه به شرایط موجود، لیفان هم از حضور در بازار ایران منصرف شده است.
پس از گذشت یکسال از توقف تولید انبوه خودروهای لیفان در گروه کرمان خودرو، حال شاهد آن هستیم که مذاکرهها برای عقد قرارداد جدید با مدیران این خودروساز چینی بیفایده بوده و از سویی پروژه مهندسی محصول خودروهای جدید لیفان در ایران به حالت تعلیق در آمده است. سال گذشته شرکت خودروسازان بم پس از قطع همکاری لیفان با کرمان موتور، بخشی از وبسایت رسمی خود را به محصولات جدید لیفان اختصاص داد و همچنین تعدادی از محصولات جدید لیفان چون X۷۰ وارد گمرک پیام شدند.
حالا بعد از گذشت ماهها از انتشار خبرهای ضد و نقیض در مورد لیفان، شنیدهها حاکی از آن است که در شرایط فعلی امکان حضور لیفان در ایران وجود ندارد. حذف بخش مربوط به محصولات لیفان از وبسایت خودروسازان بم، عدم ورود نمونههای آزمایش فنی لیفانهای جدید به جادههای کشور و توقف پروژههای لیفان در منطقه تجاری ارگ جدید بم جز دلایلی است که منابع خبری برای قطع همکاری لیفان با بازار ایران اعلام میکنند.
لیفان به خط تولید خودروسازان بم رفت
ماجراهای لیفان در ایران:
کمپانی لیفان جز نخستین خودروسازان چینی بود که برای تولید و مونتاژ محصولاتش به بازار ایران آمد. عرضه لیفان ۵۲۰ توسط کرمان موتور یادآور این است که حضور لیفان به سالهای به نسبت دور باز میگردد. شاید لیفان نتوانست تا با سدان ۵۲۰ و حتی نمونه فیس لیفتش بخش قابل توجهی از بازار هدف را به سمت خود بکشاند، اما با گذشت زمان و معرفی محصولات جدید توانست تا کم کم جای خود را در میان مشتریان ایرانی پیدا کند.
لیفان ۶۲۰ و مخصوصا نسخه ۱٫۸ لیتری تلنت آن به عنوان سدان چینی شناخته میشود که حداقل در دوران تولیدش در کرمان موتور، توانست تا از سد سایر چینیها در ایران بگذرد. وجود امکاناتی نظیر سانروف، مانیتور، دوربین عقب، تریم داخلی چرم مصنوعی، پخش DVD و پیشرانه ۱۳۰ اسب بخاری در یک سدان هم رده با پژو پارس از نکاتی بود که در آن سال ها، تعداد قابل توجهی از مشتریان سدانهای ارزان نرخ را به سمت خود کشاند.
لیفان X۶۰ هم که مدتها به عنوان پرفروشترین کراس اوور و یا شاسی بلند تولید داخل شناخته میشد و با نمونه دندهای و اتوماتیک در سالهای گذشته فروش خوبی را تجربه کرده بود. البته که با ورود جک S۵ به خط تولید کرمان موتور، جایگاه پرفروشترین شاسی بلند بازار از لیفان X۶۰ به این کراس اوور تازه وارد جک (JAC) رسید.
لیفان به خط تولید خودروسازان بم رفت
دلایل کم رنگ شدن حضور لیفان در بازار ایران:
شاید لیفان در میان سایر نشانهای خودروسازی جهان آنچنان مطرح نباشد، اما با سبک محصولات تقریبا کامل در بازار ایران حضور داشت و در کارنامه خود افتخاراتی چون عرضه پرفروشترین شاسی بلند سال ایران، تولید بزرگترین سدان چینی در کشور، حضور در بازار ایران زودتر از بسیاری برندهای دیگر و… را دارد. اما بیشتر کارشناسان خودرو معتقد هستند که از سال ۱۳۹۴ اختلافهای لیفان با شرکای ایرانی آغاز شد و در سال ۱۳۹۵، عملا این مشکلات در بازار نیز قابل مشاهده بود.
منابع آگاه در مورد اختلافهای لیفان اینگونه میگویند:
« حضور جک در خط تولید کرمان موتور آنچنان برای مدیران لیفان خوشایند نبود. مخصوصا اینکه جک در مدت کمی توانست تا با ارائه محصولاتی چون J۵ و S۵، بازار به مراتب قویتری نسبت به لیفان را به خود اختصاص دهد. مدیران لیفان پیش از حضور جک تصور میکردند که کرمان موتور تنها با آنها کار میکند و برای همیشه میتوانند تا بازار خوبی را در ایران داشته باشند. اما آغاز همکاری کرمان موتور با جک و موفقیتهای بعد آن، باعث شد تا لیفان به دنبال منافع مستقل خود از بازار ایران باشد. بعد از حضور جک در خط تولید کرمان و مشترک با لیفان، مذاکرات مدیران کرمان موتور با نشانهای تجاری دیگری چون هایما آغاز شد و رسیدن این خبر به مدیران لیفان، تا حدی سطح اختلافات را ارتقا داد. با اینکه در نهایت هایما به ایران خودرو رفت و کرمان موتور نتوانست تا با آن همکاری کند، اما این اتفاقات باعث افزایش برخی اختلافها میان لیفان و کرمان موتور شد ».
در ادامه این اختلافها مطرح میشود که « با معرفی لیفان X۵۰ به بازار ایران، در ماههای ابتدایی کرمان موتور توانست تا فروش خوبی را برای این خودرو داشته باشد. اما مدیران لیفان کاملا متوجه این موضوع بودند که تمرکز کرمان موتور بر روی محصولات جک است و حتی در بحث تبلیغات و بازاریابی، بیشترین تلاش را برای خودروهای جک دارند. بعد از مدتی هم که خودروهایی چون دانگ فنگ H۳۰ کراس به بازار ایران آمدند، عملا مدیران کرمان موتور شکست X۵۰ را در برابر رقبای چینی دیگر پذیرفتند و برای همین هیچگاه برنامهای برای معرفی و ارتقای بازار آن نداشتند. نرسیدن لیفان به اهدافش برای X۵۰ در بازار ایران، نقطه عطفی برای شدید اختلافها میان این خودروساز چینی و کرمان موتور بود ».
در کنار این مسائل مشکلاتی هم در لیفان وجود داشت که مدیران کرمان موتور آنچنان تمایل به همکاری با این خودروساز چینی نداشتند. در مورد این مسئله مطرح میشود که « پروژه لیفان ۸۲۰ یکی از مهمترین اتفاقها در کرمان موتور به حساب میآمد. با اینکه در آن زمان جک S۵ اتوماتیک هم به خط تولید کرمان موتور آمده بود، اما طرف ایرانی تمرکز خود را برای سدان جدید لیفان گذاشته بود و سعی داشت تا با هزینههای زیاد در بخش بازاریابی فروش لیفان را در کشور ارتقا دهد. با آغاز فروش سدان ۸۲۰، شاهد بودیم که لیفان و کرمان موتور به هدف خود رسیدند و توانستند تا استقبال بالایی را برای این خودرو به سمت خود بکشانند. اما تنها بعد از چند ماه از آغاز تولید لیفان ۸۲۰ و دقیقا زمانی که بازار این خودرو را قبول کرده بود، کمپانی لیفان نمیتوانست تا در زمان مقرر قطعات CKD این خودرو را بهدست کرمان موتور برساند. عدم توانایی لیفان در پاسخ به نیاز بازار ایران و وقفههای نامشخص میان اعلام برنامههای فروش لیفان ۸۲۰، باعث شد تا پروژه کرمان موتور برای این محصول چینی به نتیجه مطلوب نرسد و تنها بعد از یکسال، این خودرو با افت تیراژ تولید مواجه شود. این در حالی بود که در آن دوران، کمپانی جک با نظم بیشتری قطعات CKD خودروهای خود را بهدست کرمان موتور میرساند و همین مسئله باعث شد تا کرمان موتور نتواند آنچنان بر روی لیفان حساب باز کند. برای همین شاهد بودیم که در زمان آغاز تولید لیفان X۶۰ اتوماتیک، کرمان موتور کمترین بازاریابی را به این خودرو اختصاص داد و تمام تمرکز خود را در محصولات جک خلاصه کرد. البته که با حضور هیوندای در کرمان موتور، عملا این خودروساز خصوصی دو شریک تجاری قابل اعتماد داشت و لذا دیگر آنچنان برای لیفان ارزش قائل نمیشد ».
تولید نامنظم محصولات لیفان در کرمان موتور ادامه داشت و همیشه در محافل خصوصی اهالی خودرو، بحث بر سر این بود که کرمان موتور با حضور هیوندای دیگر توجهی به لیفان نمیکند و عملا تمایل دارد تا این خودروساز چینی را از بدنه کارخانه خود جدا نماید. در نهایت شاهد بودیم که اوایل سال ۹۷، امریکا از برجام خارج شد و دقیقا چند هفته قبل از آغاز تحریمها علیه صنعت خودروسازی کشور، تولید لیفان X۶۰، X۵۰ و لیفان ۸۲۰ در کرمان موتور متوقف شد. بر اساس آمار دفتر صنایع خودرو و نیرو محرکه وزارت صمت، در سال گذشته تنها ۱۲۷۹ دستگاه لیفان در کرمان موتور تولید شده که این اتفاق در فاصله زمانی فروردین تا آخر تیر ۹۷ ثبت شده است.
با وجود اینکه محصولات لیفان در ابتدای تابستان ۹۷ از خط تولید کرمان موتور خارج شدند، اما شاهد بودیم که تا پایان سال گذشته این شرکت خودروهایی چون X۶۰ را در شرایط فروش خود قرار میداد و تحویل فوری را برای خودروهای لیفان در نظر گرفته بود. در واقع کرمان موتور در ماههای بعد از قطع همکاری با لیفان، محصولات این نشان چینی را از موجودی انبار و تولیدیهای اوایل ۹۷ به فروش میرساند.
پس از قطع همکاری لیفان با کرمان موتور، این نشان چینی برای ادامه فعالیت در بازار ایران به سراغ خودروسازان بم رفت و به نوعی در گروه کرمان خودرو باقی ماند. در آن دوره گفته میشد که با آغاز همکاری لیفان و خودروسازان بم، کراس اوورهای جدیدی از این خودروساز چینی به بازار ایران میآید و از سویی، لیفان ۸۲۰ با برخی تغییرات ظاهری دوباره به بازار کشور باز میگردد. شرکت خودروسازان بم هم حتی در دوران تحریم، مذاکرات با لیفان را مثبت اعلام میکرد و به صورت رسمی، محصولاتش را در وبسایت خود نمایش میداد. تمام این اتفاقها با رویکردی مثبت پیش میرفت و حتی قرار بود که خودروسازان بم مراسم رونمایی از خودروهای جدید لیفان را در نمایشگاه خودروی تهران ۹۷ برگزار کند. اما تنها چند روز مانده به برگزاری نمایشگاه، این شرکت حضور خود را منتفی کرد و پس از آن هیچگاه خبری از لیفان نشد!
با اینکه بسیاری فکر میکردند که در این میان خودروسازان بم به مشکل خورده و به خاطر مشکلات تحریم امکان فعالیت را شرکای چینی را از دست داده است، اما کمی بعد مشاهده شد که همکاری این خودروساز بخش خصوصی با جیلی با حداقل تولید ادامه دارد و فعالیت آن به حالت تعلیق در نیامده است. بدین ترتیب دیدیم که در نهایت پس از یک سال و یک ماه، لیفان به خطوط تولید ایرانی باز نگشت و حال منابع خبری از عدم تمایل او برای حضور در خودروسازی کشور صحبت میکنند.
لیفان به خط تولید خودروسازان بم رفت
کارشناسان صنعت خودرو و منابع آگاه دلیل عدم ادامه همکاری لیفان در ایران را اینگونه خلاصه میکنند:
۱- لیفان همیشه به دنبال فعالیت مستقل در ایران بوده و تمایل داشته تا مانند برخی خودروسازان چینی دیگر، کارخانهای مستقل را برای خود در کشور داشته باشد. اما هیچگاه نتوانست تا به هدف خود برسد و حتی مذاکره با خودروسازان بم آن را دوباره در کنار نشان چینی دیگر، یعنی جیلی، قرار میداد.
۲- قطع همکاری با کرمان موتور باعث شد تا لیفان شریک تجاری به نسبت قوی را در ایران از دست دهد. از سویی توافق اولیه او با خودروسازان بم که به مراتب در بحث قوای تولید و سرمایه کاری در سطح پایین تری از کرمان موتور قرار داشت، نمیتوانست خواستههای لیفان را برآورده کند.
۳- شرایط تحریم صنعت خودروی کشور، فعالیت را برای خودروسازان خارجی در ایران سخت کرده است. حتی برخی نشانهای خودروسازی چین که فروش بالایی را هم در ایران داشتند، در نهایت راضی به تعلیق همکاری با شرکای ایرانی شدند. برلیانس، هاوال و… از جمله این نشانهای چینی به حساب میآیند. لذا ورود لیفان به یک جنگ اقتصادی بر سر بازار هدف نه چندان زیاد در ایران، اصلا منطقی نیست و بدیهی است که در شرایط فعلی تمایلی به حضور مجدد در ایران ندارد.
۴- در ماههای گذشته رسانههای خودرویی و اقتصادی چین مانند «اتوهوم» به این مسئله پرداختهاند که با کاهش چشم گیری سودآوری لیفان و بروز مشکلات مالی، مدیران این نشان خودروسازی چینی سعی دارند تا با واگذاری برند، سرمایه سهام داران را حفظ نمایند. البته این مسئله بدین معنا نیست که لیفان به سمت تعطیلی میرود. بلکه قرار است تا با جذب سرمایه و سبک مدیریتی جدید، مانند برخی نشانهای تجاری دیگر احیا شود. در چند سال گذشته شاهد بودیم که مشکل فعلی لیفان برای خودروسازی چون «اوپل» هم رخ داد و در نهایت با ورود گروه PSA، امروز وضعیت این نشان آلمانی رو به رشد و ارتقا است. در نهایت نمیتوان توقع داشت که در وضعیت فعلی، طرف ایرانی تمایلی به عقد قرارداد با لیفان داشته باشد و از سویی سیاستهای داخلی لیفان هم حکم میکند تا به مسائل مهمتری بپردازد.
لیفان به خط تولید خودروسازان بم رفت
بدیهی است که حضور مجدد لیفان میتوانست تا مشتریان جدیدی را به سمت این خودروساز چینی بکشاند. با توجه به رویکرد بازارهای در حال توسعه نسبت به خودروهای جدید این نشان تجاری، میشد توقع داشت که فروش قابل قبولی در انتظار محصولات جدید لیفان در ایران باشد. همچنین تمام کارشناسان و حتی منابع آگاه این احتمال را میدهند که با بهبود شرایط اقتصادی ایران و مرتفع شدن مشکلات مربوط به تحریم، خط تولید محصولات لیفان در ایران فعال شود. در نهایت توجه داشته باشید که از ۱۳ ماه پیش، تولید خودروهای لیفان در ایران متوقف شده و طبق ضمانت نامهها و قوانین مربوط به خدمات پس از فروش، تا دوازده سال پس از تولید آخرین خودرو لیفان قطعات و خدمات محصولاتش در ایران وجود خواهد داشت. درحالحاضر صنعت خودروی کشور مورد تحریم ظالمانه امریکا قرار گرفته و بحث خدمات پس از فروش شامل حال این تحریمها نمیشود و لیفان میتواند تامین قطعات یدکی را برای مشتریان ایرانی انجام دهد.