وقتی اسپانیایی ها زعفران ۱۰ میلیونی ایران را را ۲۶۰ میلیون می فروشند

درحالی میانگین نرخ صادرات زعفران ایران در سال گذشته ۱۶ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان بوده و این محصول ۷ تا ۱۰ میلیون تومان از کشاورزان خریداری شده است که نرخ این محصول در بازارهای جهانی تا ۲۶۰ میلیون تومان نیز به فروش می‌رسد.

به گزارش تسنیم، زعفران که از آن به عنوان طلای سرخ یاد می شود، یکی از محصولات کشاورزی است که تقریباً انحصار تولید آن در اختیار کشاورزان ایرانی است ولی این تنها انحصاری است در دنیا که نفعی برای انحصارگر نداشته و سهم کشاورزان ایرانی از تولید و فروش این طلای سرخ ناچیز است، در مقابل، انحصار فروش و سودآوری این محصول در اختیار کشورهای دیگری از جمله اسپانیا است و جالب تر اینکه دنیا هم زعفران ایران را به نام ایران نمی شناسد و نهایت اینکه سهم زعفران کاران ایرانی از این طلای سرخ گمنامی و ارزانی است. در عین حال مسئولان و دولتمردان طی سالهای متمادی گذشته اجازه دادند که این دزدی آشکار از جیب کشاورزان ایرانی به نفع دلالانِ عمدتا خارجی انجام شود و تدبیری برای این مساله نداشته اند.

خبرگزاری تسنیم در نظر دارد در پرونده «سرقت بزرگ» به بخشی از این معضلات زعفران در قالب گزارش و گفتگو با فعالان این محصول بپردازد.

نزدیک به ۹۰ درصد زعفران دنیا در ایران تولید می شود و تولید این محصول در کشورمان سابقه طولانی دارد اما در دنیا زعفران ایران را با برند های تجاری اسپانیا می شناسند و زعفران از ایران به صورت فله یا بسته های غیر تجاری و مصارف خرده فروشی به صورت قانونی و غیر قانونی و چمدانی از کشور خارج می شود.

محمد علی طهماسبی معاون وزیر جهاد کشاورزی در ارتباط با سطح زیر کشت این محصول در ایران و جهان گفته است: از ۱۲۲ هزار هکتار سطح زیر کشت جهانی زعفران حدود ۱۱۵ هزار هکتار مربوط به ایران است یعنی حدود ۹۰ درصد تولید و سطح زیرکشت زعفران به ایران اختصاص دارد و در کشور‌های همسایه تنها حدود ۵ هزار هکتار زعفران کشت می‌شود.

زینلی مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی نیز در ارتباط با ارزآوری این محصول اظهار داشت: سال گذشته ۲۸۰ تن زعفران به خارج از کشور صادر و ۳۵۰ میلیون دلار برای کشور ارزآوری داشته است؛ در پنج ماهه سال جاری نیز به رغم تمامی موارد و مشکلات ۷۶ تن زعفران به خارج صادر شده است.

بر اساس این رقم صادرات و ارز آوری صورت گرفته، میانگین صادرات هر کیلوگرم زعفران ایرانی ۱۶ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان (محاسبه با دلار ۱۳ هزار تومانی) بوده است که شامل صادرات به صورت فله و بسته بندی های کوچک می شود؛ عدد به دست آمده ۱۶ میلیون تومانی صادرات هر کیلوگرم زعفران نشان می دهد که عمده صادرات این محصول به صورت فله و با قیمت های پایینی بوده است.

این در حالی است که زعفران در ایران حداکثر کیلویی ۱۰.۵ میلیون تومان از کشاورزان خریداری و به قیمت هایی حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار یا ۱۳ تا ۲۰میلیون تومان به صورت فله ای به فروش می رسد.

زعفران ایرانی حتی در سایت های خرید اینترنتی بین المللی مانند علی بابا، آمازون و ایبی نیز به صورت فله با قیمت های پایینی به فروش می رسد، این در حالی است که همان زعفران بعد از برند سازی توسط دیگر کشور ها با قیمت های بسیار بالای چند ده میلیون تومانی و حتی چند صد میلیون تومانی به فروش می رسد.

زعفران ایرانی با بسته بندی و برند دیگر کشورها مانند اسپانیا شناخته شده و به قیمت حداقل کیلویی ۹۰ میلیون تومان و در مواردی این محصول تا کیلویی ۲۶۵ میلیون تومان قیمت گذاری شده و به عنوان کالایی لوکس به فروش می رسد.

به طور مثال در سایت ebay آمریکا هر بسته یک گرمی زعفران یک برند با توجه به درجه کیفی آن ۱۵ تا ۲۰ دلار یا ۱۹۵ هزار تومان تا ۲۶۰ هزار تومان قیمت قیمت گذاری شده که قیمت هر کیلوگرم از این محصول ۱۹۵ میلیون تومان تا ۲۶۰ میلیون تومان می شود.

در همین سایت، قیمت زعفران کشمیری ( منطقه مورد مناقشه میان هند و پاکستان) یک گرمی ۱۱ دلار یا ۱۴۳ هزار تومان قیمت گذاری شده است که قیمت هر کیلوگرم از این محصول ۱۴۳ میلیون تومان می شود.

برند دیگری در این سایت، یک گرم زعفران را ۹ دلار یا ۱۱۷ هزار تومان قیمت گذاشته است که قیمت هر کیلوگرم از این محصول ۱۱۷ میلیون تومان می شود.

فروش زعفران ایرانی در سایت آمریکایی

البته در این سایت خرده فروشی آمریکایی، زعفران با برند ایرانی نیز مشاهده می شود و معدود از شرکت های ایرانی توانسته اند محصول خود را به این صورت و به صورت بسته بندی و ارزش فزوده بیشتر به فروش برسانند اما با این وجود قیمت برند ایرانی کمتر از سایر برندها، حتی کشمیری است به طوری که هر گرم از این محصول ۴ دلار یا ۵۲ هزار تومان قیمت گذاری شده است که نرخ هر کیلوگرم آن حداکثر ۵۲ میلیون تومان می شود.

در سایت آمازون نیز هر گرم زعفران ایرانی بسته بندی شده توسط دیگر کشورها ۳۰ دلار یا ۳۹۰ هزار تومان قیمت گذاری شده است که قیمت هر کیلوگرم از این محصول حدود ۳۹۰ میلیون تومان می شود.

قیمت یک گرم زعفران با بسته بندی اسپانیا نیز حدود ۷ دلار یا ۹۰ هزار تومان قیمت گذاری شده است که قیمت هر کیلوگرم از این محصول ۹۰ میلیون تومان می شود.

در این گزارش، قصد مقایسه قیمت فروش زعفران به صورت فله ای و بسته بندی های کوچک را نداریم و هدف از اعلام قیمت ها به کیلوگرم جلب توجه مخاطب به ارزش افزوده ای است که می توانست عاید تولید کنندگان ایرانی باشد.

آنچه مشخص است قیمت های جهانی زعفران هرگز با قیمتی که این محصول در بازار داخلی کشورمان و آن نرخی که از کشاورزان خریداری می شود، همخوانی ندارد به طوری که نرخ خرید هرکیلوگرم زعفران از کشاورزان داخلی ۷ تا ۱۰.۵ میلیون تومان است که توسط واسطه ها، تجار و حتی سازمان تعاون روستایی خریداری می‌شود.

سازمان تعاون روستایی با هدف حمایت از تولید، زعفران کشاورزان را به قیمت بالاتر و شاید در برخی از موارد تا یک میلیون تومان بیشتر از نرخ بازار داخلی خریداری می کند اما اختلاف‌ زیادی با قیمت های جهانی دارد و این سازمان نتوانسته است کشاورزان و تولید کنندگان را برای حضور در بازارهای جهانی توانمند کند.

بر اساس اطلاعیه جدید سازمان تعاون روستایی قیمت خرید هر گرم زعفران نگین از کشاورزان ۱۰۵۰۰۰ ریال، زعفران مشابه نگین ۹۵۰۰۰ ریال، زعفران پوشال مرغوب ۹۰۰۰۰ ریال و زعفران پوشال معمولی ۸۲۰۰۰ ریال است.