ضرر عربستان از قیمت پایین نفت

قیمت نفت برنت این روزها به کمترین میزان خود در سال جاری میلادی یعنی به رقمی حدود ۵۶ دلار در هر بشکه رسیده است که علت آن را می‌توان در ناامیدی از اقتصاد جهان و ترس از عرضه بیش از حد نفت در بازار جست‌وجو کرد.

*علت کاهش قیمت نفت در روزهای اخیر از دید کارشناسان

برخی از کارشناسان بین المللی انرژی معتقدند دلایل این سقوط ناگهانی بسیار را می توان در افزایش ذخایر نفت خام و افزایش مورد انتظار تولید شیل و همچنین افزایش تولید نفت جست.

ذخایر نفتی در حالی رو به افزایش است که تقاضا برای نفت به اندازه عرضه نیست، در همین رابطه فین دلین، تحلیلگر گروه پرایس فیوچرز در شیکاگو می گوید: میزان عرضه بیش از حد انتظار موجب شده است این نگرانی را به وجود می‌آورد که عرضه بیشتری داریم و تقاضا رو به کاهش است.

وی با اشاره به گزارش آژانس بین المللی انرژی تصریح می کند انتظار دارد تولید شیل آمریکا در ژانویه به ۸.۱ میلیون بشکه در روز برسد.

محمد الجواهری یکی دیگر از کارشناسان بین الملل انرژی معتقد است، ناآرامی بازار نفت می‌تواند به دلیل ترس از یک رکود اقتصادی جهانی باشد.

وی تصریح کرد: رکود کلی اقتصادی می‌تواند باعث کاهش تقاضای نفت در ۲۰۱۹ شود. این برای اوپک و متحدانش که به تازگی توافق کاهش تولید را به منظور متعادل کردن بازار امضا کرده‌اند، یک شکست است. رکود اقتصادی کار اوپک و غیر اوپک را سخت‌تر می‌کند. ثبات بازار نفت از بین رفته و تاثیر اعلام کاهش تولید نفت کاملا ناپدید شده است.

کاهش قیمت نفت در حالی با گذشت تنها ۱۲ روز از اجلاس ۱۷۵ اوپک اغاز شده است که برخی از کارشناسان بین المللی پیش بینی کرده بودند آنچه در اوپک رخ داد می تواند منجر به کاهش قیمت نفت شود و این موضوع می تواند برای کشوری همچون ایران که با تحریم مواجه است خبر خوبی نباشد.

باید گفت براساس لایحه بودجه سال ۹۸ ایران قیمت هر بشکه نفت به میزان ۵۴ دلار در نظرگرفته شده است که اگر فکری به حال این روند نشود، ممکن است سال ۲۰۱۹ شاهد کاهش بیشتر قیمت نفت نیز باشیم.

*چرا اکتبر ماه شاخص تولید نفت قرار گرفت

بانگاهی به تولید نفت بزرگترین تولید کننده نفت اوپک یعنی عربستان باید گفت صادرات نفت خام عربستان سعودی در ماه اکتبر به ۷.۷۰ میلیون بشکه در روز رسید که در ۲۲ ماه گذشته بی سابقه بوده است. عربستان، بزرگترین تولید کننده و صادر کننده نفت اوپک ارسال محموله‌های نفتی خود را پیش از آغاز تحریم های آمریکا علیه ایران افزایش داد .

طبق گزارش‌های رسیده ، صادرات نفت عربستان در ماه اکتبر ۲۶۸ هزار بشکه در روز نسبت به ماه سپتامبر افزایش داشته و به بالاترین حد از ژانویه ۲۰۱۷ رسیده است، یعنی زمانی که اولین توافق کاهش تولید اوپک و غیر اوپک آغاز شد .

صادرات نفت خام عربستان در سپتامبر هم نسبت به ماه اوت ۲۱۹ هزار بشکه در روز افزایش یافته و به ۷.۴۳ میلیون بشکه رسیده بود.

در همین زمینه الجواهری یکی از کارشناسان بین المللی انرژی عراقی معتقد است، صادرات بالای نفت در سپتامبر و اکتبر در پاسخ به ادعای آمریکا برای صفر کردن صادرات نفت ایران بود که به نظر بازار نفت یک سقوط فوری در عرضه نفت به وجود می‌آورد. عربستان سعودی، امارات، کویت و روسیه در تابستان نفت بیشتری تولید کردند تا نبود نفت ایران را پس از اعمال تحریم‌های آمریکا جبران کنند .

وی ادامه داد: در نوامبر، یعنی ماه اجرایی شدن تحریم ها عربستان تولید نفت خود را به بالاترین حد رساند. تولید نفت خام در عربستان سعودی ۳۷۷ هزار بشکه نسبت به ماه اکتبر افزایش یافت و به ۱۱.۰۱۶ میلیون بشکه در روز رسید بنا براین به نظر می‌رسد توافق اوپک در نشست ۱۷۵ در خصوص مبنا قرار گرفتن تولید اکتبر بازی از پیش تعیین شده ای باشد که توسط عربستان و آمریکا آغاز شده است.

عربستان سعودی انتظار دارد، بودجه بزرگی که در روز سه‌شنبه علنی کرد اقتصاد کشور را احیا کند و با افزایش هزینه‌های دولت رشد اقتصادی را بالا ببرد.

هدف دولت افزایش هزینه ها تا ۷ درصد در سال ۲۰۱۹ علیرغم وجود یک کسری بودجه است. سلمان پادشاه عربستان گفت که این بودجه بزرگترین بودجه در تاریخ عربستان است و هدف طراحی آن رسیدن به ثبات مالی است.

• ضرر عربستان از قیمت پایین نفت

او گفت ما قصد داریم اصلاحات اقتصادی را پیش ببریم، به نظم مالی برسیم، شفافیت را بهبود بخشیم و بخش خصوصی را قدرتمندتر کنیم.

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان که مسئول برنامه «دورنمای ۲۰۳۰» برای اصلاح اقتصادی است، گفت: دولت به «متنوع کردن منابع درآمد و مستحکم کردن پایداری مالی از طریق تقویت درآمدهای غیرنفتی» ادامه می‌دهد.

درآمدهای غیرنفتی در سال جاری به ۷۷ میلیارد دلار افزایش یافت و تخمین می‌زنند به ۸۳.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ برسد.

محمد الجدعان، وزیر دارایی عربستان گفت که سلمان پادشاه عربستان طی بودجه‌ای که تصویب شده، قول ادامه پرداخت مستمری به شهروندان را می‌دهد. این روز « روزی تاریخی» برای پادشاهی عربستان است.

الجدعان گفت پیش‌بینی می‌شود، هزینه‌های دولت ۱.۱۰۶ تریلیون ریال (۲۹۵ میلیارد) دلار در سال آینده افزایش یابد یعنی بیشتر از ۱.۰۳۰ میلیون ریال سال جاری.

در بودجه عربستان ۹ درصد افزایش سالانه در درآمدها تا ۹۷۵ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است که بیشتر آن از فروش نفت خواهد بود. کسری بودجه هم برای سال آینده ۱۳۱ میلیارد ریال برابر با ۳۵ میلیارد دلار تخمین زده شده که از ۲۰۱۸ کمتر است.

عربستان سعودی در حال متنوع کردن اقتصاد خود است و این کار را با تشویق بخش خصوصی، افزایش قیمت سوخت و انرژی و وضع مالیات بر ارزش افزوده انجام می‌دهد.

وابستگی عربستان به درآمدهای نفتی باعث کسری بودجه سالانه از سال ۲۰۱۴ تا اکنون بوده است، زمانی که کاهش قیمت انرژی درآمدهای دولت را پایین آورد.

بودجه ۲۰۱۹ در حالی اعلام می‌شود که قیمت نفت به پایین‌ترین حد سالانه رسیده است و دلیل آن نگرانی در مورد تقاضای نفت است.

هرچند قیمت نفت در بودجه سال آینده عربستان اعلام نشده است، اما کارشناسان معتقدند، بودجه سال آینده عربستان بر پایه نفت ۸۰ دلاری تدوین شده است.